فرآیند توسعه اقتصادی دانشمحور نیازمند زیرساختهایی برای تجاریسازی یافتههای پژوهشی و تسهیل مبادلات و انتقال صحیح فناوری است. یکی از ابزارهایی که برای تسهیل فعالیتهای توسعه فناوری، شفافسازی و تقویت بازار فناوری در دنیا مورد استفاده قرار میگیرد، فنبازارها هستند.
فنبازار بهمعنای بازار فناوری، در حقیقت بازاری برای عرضه و فروش فناوری است. همانطور که بازار مسکن محل مبادله مسکن است و بنگاههای معاملات مسکن واسطههای اطلاعاتی و حقوقی معامله مسکن هستند، در بازار فناوری نیز فنبازارها نقش واسطهای برای رساندن اطلاعات فناوری و مشاوره درباره مراحل انتقال فناوری به «عرضهکنندگان»، «متقاضیان»، «کارآفرینان» و «سرمایهگذاران» را دارند.
یک فن بازار دارای نقشهای مهمی همچون بهرهبرداری از فناوری و پتنتهای استفاده نشده، مبادله فناوری و نقش واسطهگری بین عرضهکنندگان و متقاضیان، ارائه ارتباطهای مرتبط با فناوری همچون شیوههای تجارت و تجاریسازی فناوریها و بازاریابی برای آنها و خدمات پشتیبانی همچون جستجوی عرضهکننده و متقاضی فناوری و خدمات مالی است. با توجه به نقشهای گفتهشده برای فن بازارها میتوان آنها را به سه دسته کلی تقسیم کرد:
1- فن بازار اطلاعات: در این فنبازار، تنها اطلاعات فناوری به مخاطبان عرضه میشود. در واقع همانطور که وقتی به یک بنگاه معاملات مسکن مراجعه میکنید، اطلاعات کاملی در مورد مسکن قابل خرید یا فروش با تمام ویژگیهایش مییابید، در فنبازار اطلاعات هم میتوانید از فناوریهای قابل خرید و فروش مطلع شوید.
2- فن بازار انتقال فناوری: اینگونه فنبازارها به طرفین معامله انتقال فناوری مشاورههای فنی، حقوقی و بازار میدهند تا به بهترین شکل منافع طرفین تأمین شود.
3- فن بازار ترکیبی: که هر دو وظیفه بالا را همزمان انجام میدهد.
بخشهای فنبازار:
1. برگزاری نمایشگاه دستاوردهای مخترعان و شرکتهای دانشبنیان
2. برگزاری نشستهای انتقال فناوری و مبادله تجاری و کارآفرینی
3. برگزاری کارگاههای تخصصی کسب و کار و کارآفرینی
4. برگزاری تور فناوری
5. حمایت از ساخت نمونه اولیه اختراعات و تجاریسازی اختراع
6. برگزاری استارتاپ و مسابقات دانشجویی
7. مشاورههای تخصصی با مجربترین کارشناسان در زمینههای:
ثبت اختراع، ثبت برند، نشان جغرافیایی مالکیت فکری و...
تامین منابع مالی و تجاریسازی محصولات
معرفی ظرفیتهای حمایتی نهادهای دولتی و خصوصی از اختراعات و محصولات دانشبنیان
مشاوره در زمینه بیمه محصولات دانشبنیان
مشاوره در زمینه روش ثبت شرکت و مراحل دانشبنیانی
مشاوره در زمینه طرح کسب و کار
وجود نعمتهایی مانند سلامتی، رفاه و امنیت بیشتر در جوامع بشری نسبت به زمانهای گذشته، مرهون تلاشهای محققان و اندیشمندان در مراکز علمی و دانشگاهها است. دانشگاههایی که خود نیز شاهد رشد و شکوفایی مستمر بودهاند و با پیشرفتهای گسترده و روزافزون نسلهای مختلف آن بهوجود آمدهاند. کشور ایران نیز بر اساس اسناد بالادستی و سیاستگذاری رهبران آن در حوزه علم و دانش، پیشرفتهای گستردهای را شاهد بوده است و با توجه به میزان تولیدات علمی و عملی در دانشگاههای نسل دوم اینک زمان آن فرا رسیده است که دانشگاههای کشور با گامهای بلند به سمت دانشگاههای نسل سوم که همان استفاده از تحقیقات در فناوری و فناوری در صنعت است، حرکت کنند.
برگزاری همایش و فنبازار تلاشی در راستای اغنای روحیه جستجوگری جامعه علمی دانشگاهی برای کسب معلومات و اطلاع از یافتههای جدید در عرصه علم و آشنایی با کاربرد آنها در عرصه عمل یعنی صنعت است که به انتقال تجربیات، برقراری ارتباط مستقیم و رو در روی پژوهشگران و صنعتگران و ایجاد بستری مناسب برای فعالیتهای گروهی آن دو است. در این بین فن بازار مرجع قابلاعتمادی برای انتقال اطلاعات میان متقاضیان و عرضهکنندگان، میان کارآفرینان و سرمایهگذاران محسوب میشود. فن بازار ملی سلامت به طور اختصاصی به مشاوره و اطلاعرسانی صحیح در حوزههای فناوری سلامت میپردازد و در نقش یک استراتژی نوین در زمینه توسعه و انتقال فناوری زیستی در کشور فعالیت میکند.
دانشگاه براین باور است که تشویق محققان و حمایت از استعدادهای درخشان گامی سودمند در راستای پویایی هر چه تحقیقات کاربردی و محصولمحور است و موجبات پیشرفت و خودکفایی کشور را فراهم میکند. بنابراین دانشگاه علوم پزشکی تهران از سال 1394 بهمنظور توسعه و ترویج فرهنگ فناوری و حمایت از طرحهای فناورانه روز 18 آبان مصادف با «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» را با نام «روز فناوری سلامت» نامگذاری کرده است. بر همین اساس «دبیرخانه دائمی فن بازار ملی سلامت» در دانشگاه علوم پزشکی تهران اولین همایش فناوری سلامت را در آبانماه سال 1394، دومین همایش و فن بازار ملی سلامت را در 17 و 18 آبانماه سال 1395 و سومین همایش را در 22 آبانماه سال 1396 و چهارمین همایش 20 و 21 آبان ماه سال 1397 با حضور پژوهشگران و فناوران برتر در حوزه های گوناگون علوم پزشکی و معرفی آخرین و برترین دستاورد های فناورانه و نوآوریها برگزار کرد.
دبیرخانه دائمی فن بازار ملی سلامت از سال 1395 با هدف راهاندازی فن بازارهای حوزه سلامت در کشور با محوریت دانشگاههای علوم پزشکی تاسیس شد. از دیگر اهداف شکلگیری این دبیرخانه، حمایت از تولید دانشبنیان داخلی با گشودن هرچه بیشتر درب بازار سازمانهای دولتی و عمومی به روی فروش این نوع از محصولات بوده است.
دبیرخانه تمرکز خود را بر روی برگزاری فن بازارهای ملی سلامت معطوف کرده است که نخستین دوره آن با مشارکت و حضور فعال 156 شرکت و 22 سازمان کارفرمایی دارای بازارکار برای محصولات حوزه سلامت، در آبان ماه 95 برگزار شد. این رویداد بزرگ با استقبال چشمگیر 50 دانشگاه کشور مواجه شد که محصولات دانشبنیان خود را در کنار محصولات شرکتهای دانشبنیان دیگر به نمایش گذاشتند. بانک اطلاعاتی محصولات شرکتهای دانشبنیان فعال حوزه سلامت از یک سو و نیازهای فناورانه سازمانهای کارفرما از سوی دیگر در همین پایگاه اطلاعرسانی اینترنتی دبیرخانه ارائه شده است. همه ساله در کنار برگزاری فن بازار سلامت، رقابتهای دانشجویی نیز در زمینه پایاننامههای فناور محور، پروتوتایپها، ثبت پتنت و مسابقه حل مسئله سلامت با مشارکت صدها دانشجو از سراسر کشور برگزار میشود.
دبیرخانه دائمی فن بازار سلامت در سال 1398 با هدف بهبود شرایط بازار محصولات فناورانه سلامت، تصمیم به برگزاری این رویداد با همکاری دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در چابهار نمود. پنجمین فن بازار سلامت در 16 و 17 آبان ماه برگزار خواهد شد.